top of page

Album Sarac'h

Gwerz Kiev

 

1

Sant Herve, patron ar varzhed

An awen din c’hoazh ’deus roet

 

Roet ’deus din c’hoazh an awen

Evit sevel ur ganaouenn

 

Evit sevel ur werz nevez

Diwar zanvez an naonegezh

 

An naonegezh vras erruet

E Kiev ar c’hanved pase’t

 

Ar c’hanved paseet en Ukren

Aet ’zo ganti dek milion den :

 

2

Mallozh, mil mallozh d’ar re ru’

Mallozh, mallozh ru’ d’ar miz Du

 

Pa ’z int deuet e-barzh ar vro

Da laerezh pep tra eno

 

Da laerezh an eostoù

Hag ar chatal, holl hor madoù !

 

Riñset an ti penn-traoñ ha krec’h

Netra ’zo chomet war o lerc’h

 

Riñset ar c’hraoù hag ar solier

Ha setu-ni ’kreiz ar vizer

'Kreiz ar vizer erru dister !

 

3

D’ar baleer-bro ’c’houlenno

An hent da Giev c’hwi ’lâro :

 

« Heulhit er parkoù ar chas goue’

Ho kasint du-hont aes, aes-tre

 

Heulhit en oabl ar braneier

Ho kasint du-hont aes-kaer ! »

​

Ha da Giev pa erruo

A-walc’h e galon e ouelo

 

A-hed ar straedoù o welet

Tud varv dre-holl stlabezet

 

Tud varv gant an naonegezh

Chas warno oc’h ober banvez

 

’Mesk ar c’horfoù ur bugel bihan

Klemm-diglemm o c’hervel e vamm

 

Brini ur c’hantad, ken-ha-ken

’Treiñ ’tistreiñ ’us d’e benn

N’o do ket pell da c’hortoz ken.

 

4

« -Piv ’zo o lopat war ma dor

Ken diwezhat ’c’houlenn digor

 

Ma ’z eo an Ankoù an hini

Ma teuy ar buanañ en ti

 

Ma teuy en ti ar buanañ

Eus ma doanioù d’am disammañ !

 

-Salv-ho-kras itron me n’on ket 

Ur beajour ’lavaran két

​

Ur beajour ’vonet en noz

O klask ur gwele da repoz

 

O klask ur gwele da huniñ

Hag un tamm boued da zrebiñ

 

Ha da zrebiñ un tamm boued

Ul lommig dour c’hoazh ma karet !

 

-Allas, evit dour ’met daeloù

’Met daeloù c’hwerv, ma aotrou

 

Allas, evit boued ’met douar noazh

Buzhug ennañ, ma kavit c’hoazh

 

Allas, ’vit gwele ’met skebell

Warno korfoù ma zri bugel

 

Warno korfoù ma zri bugel

Ma far ’kichen ouzh o luskell

 

Ouzh o luskell ’n ur vouskanañ

Aet e skiant ’m eus aon digantañ ! ». 

 

5

’Lec’h ’oa seizh bugel ’n un tiegezh

Ne chome ’met tri, un druez !

 

O zad ’selle outo mantret

Ha ’c’houlenne gant e bried

 

Gant e bried baour ’n e goste’

’Ouelañ kalet, forzh ma c’helle

 

Forzh ma c’helle, ’ouelañ taer

Ken 'oa glebiet holl al leur-gêr :

​

« Daoust piv ’vo lazhet eus an tri

Da reiñ d’an daou all da zrebiñ ?

 

’N hini bihan pe ’n hini bras ?    

’Vit gwir me n’on ket evit choaz !

 

’N hini bihan pe ’n hini krenn ?

 ’Vit gwir evit choaz me n’on ken ! »

 

Ne oa echu c'hoazh e c'her

Ur gontell vras prim da gemer

​

Da gemer prim ur gontell vras 

Ur gontell vras a gemeras

Ha d'he sankañ 'n e galon noazh !

 

6

Ha setu an hañv adarre

Gantañ o sevel ed neve’

 

Gantañ ed nevez o sevel

Mont ’ray da goll d’ar seizh avel 

 

D’ar seizh avel mont ’ray da get 

Soñj an darvoud eñ ne ray ket

 

Soñj an darvoud ne ray biken

Tra ma vo kanet ar werzenn

 

Da zerc’hel koun eus ar gieviz

Aet er goañv-se ’n un doare kriz

 

’N un doare kriz aet da Anaon

E naontek-kant daou ha tregon’

 

Aet da Anaon, aet gant an naon

Holl gwitibunan, dek milion

​

Holl gwitibunan g'ar famin

'N abeg da unan nemekin

Ur mac’homer anvet Staline.

 

Denez 

 

Gwerz Kiev

 

1

Saint Hervé, patron des bardes
M’a donné de l’inspiration

Pour composer un chant nouveau
Une Gwerz sur la famine

La grande famine de Kiev
Qui a emporté trois millions d’âmes

En Ukraine le siècle passé.

 

2

Mille malheurs aux hommes rouges

Malheur rouge au mois de novembre

 

Malheur rouge au mois noir*

Quand ils sont venus voler nos biens

Prendre nos bêtes et nos récoltes
Ils ne nous ont rien laissé

Vides les écuries, vides les greniers
Nous voici dans une misère noire ! 

 

3

Au voyageur qui demandera 

Le chemin de Kiev vous répondrez

« Suivez les chiens sauvages dans les champs
Ils vous y mèneront sans peine

 

Suivez les corbeaux dans le ciel
Ils vous y conduiront sans détour ! »

 

Et quand il arrivera à Kiev

Il pleurera de tout son cœur

De voir le long des rues

Des cadavres éparpillés


Des gens morts de faim
En proie aux charognards


Un petit enfant parmi les corps
Qui gémit et appelle sa mère

Une nuée de corbeaux au-dessus

Qui tournoient sans répit

Ils n’attendront plus longtemps.

 

4
« -Qui frappe si tard à ma porte
Si c’est la Mort qu’elle entre

Qu’elle entre au plus vite
Abréger mes souffrances !

-Madame, je ne suis pas la Mort
Mais un simple voyageur

Un simple voyageur marchant de nuit
Qui cherche un lieu où se reposer

Qui cherche un lit où dormir
Un peu d’eau et de nourriture

M’en donnerez-vous ?

 

-Je n’ai à boire que des larmes

Des larmes d’amertume

 

Je n’ai à manger que de la terre

Peut-être y trouverez-vous quelques vers ?

Je n’ai pour lit que des tréteaux

Des tréteaux funèbres où gisent
Les corps de mes trois enfants

​

Mon époux les berce en fredonnant

Il a perdu la raison, le malheureux ! ».


5
Dans une famille de sept enfants
Il n’en restait plus que trois
Trois seulement, quelle pitié !


Leur père les regardait effondré
Et demandait à son épouse

 

À son épouse près de lui

Qui pleurait à fendre l’âme

 

Tant et tant que le sol

Était trempé de ses larmes :


« Lequel des trois allons-nous tuer
Pour nourrir les deux autres
Le plus jeune ou l’ainé ?

 

L’ainé ou le cadet ?

Je ne puis plus choisir ! »

​

Il n’avait pas fini de parler

Qu’il prit un grand couteau
Et se l’enfonça dans le cœur !

 

6

Voici l’été qui revient
Et le blé nouveau qui se lève

 

Le blé nouveau qui se lève

Cette année il ira se perdre


Il ira se perdre aux sept vents
Mais le souvenir de la famine restera


Il demeurera toujours
Tant que cette Gwerz sera chantée

En hommage aux gens de Kiev 

Tous morts cruellement cet hiver
De l’an mille neuf cent trente deux

 

Tous morts cruellement de faim

Par la faute d’un seul homme

Un tyran nommé Staline.

 

​

*Se dit ainsi en breton du mois de novembre

​

Denez

 

bottom of page